کتاب “Speculative Everything” یک کتاب الهام‌بخش و تاثیرگذار است که نویسندگانش تلاش می‌کنند نگاهی تازه به نقش دیزاین در دنیای امروز ارائه دهند. نویسندگان کتاب، آنتونی دان و فیونا رِبی، دیزاین رایج را که در خدمت اهداف تجاری و مصرف‌گرایی و بهینه‌سازی وضع موجود است، به چالش می‌کشند. و در مقابل، آن‌ها رویکرد “طراحی گمانه‌زن” را معرفی می‌کنند که با استفاده از ابزارهای دیزاین نظیر سناریوها، داستان‌ها و پروتوتایپ‌های خیالی، بستری را ایجاد می‌کند تا آینده‌های ممکن را تصور کنیم. هدف این رویکرد، پیش‌بینی آینده نیست، بلکه برانگیختن تفکر انتقادی و ایجاد بستری برای گفتگو درباره پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی مسیرهای تکنولوژیکی و اجتماعی پیش روی ماست.
متدلوژی ارائه شده در این کتاب، دیزاین را از یک فعالیت معطوف به “حل مسئله” به یک ابزار فرهنگی برای “یافتن مسئله” تبدیل می‌کند. با بهره‌گیری از چارجوب ارائه شده، دیزاینرها این امکان را می‌یابند تا فراتر از محدودیت‌های “واقعیت” قدم بردارند. نتیجه نهایی، محصولاتی تنها برای فروش نیستند، بلکه “محرک‌هایی برای بحث و گفتگو” هستند. آن‌ها مانند اشیائی از یک آینده فرضی هستند که ما را وادار به پرسیدن سوال “چه می‌شد اگر؟” می‌کنند. پرسش‌هایی که راهنمای ما هستند تا درک عمیق‌تری از ارزش‌ها و امیدهای خود برای آینده پیدا کنیم.
با این حال، نباید فراموش کرد که چنین رویکردی به دلیل ماهیت آکادمیک‌اش و فاصله‌ای که طبیعتا از مکانیزم بازار دارد، مورد نقد جدی قرار گرفته است. اما این نکته را باید در نظر داشت که، هسته اصلی کتاب در این ایده نهفته است که دیزاین نباید تنها به این پرسش پاسخ دهد که “چگونه می‌توانیم چیزی بسازیم؟”، بلکه باید به پرسش‌های مهم‌تری نیز بپردازد: “چه چیزی باید بسازیم؟” و مهم‌تر از آن اینکه، “چرا باید بسازیم؟”
این کتاب توسط نشر وارش با عنوان «طراحی گمانی» به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
پ.ن: در برنامه آموزشی «دیزاین گمانه‌زن» به این کتاب خواهیم پرداخت اما در آن متوقف نخواهیم شد و از منابع متعدد دیگری استفاده خواهیم کرد.
No comment